Marudzi emadzinza muVenezuela: Warao

Parizvino muVenezuela tinogona kuwana anopfuura 26 marudzi emarudzi akasiyana: Akawayo, Añu, Arawak del Norte, Bari, Eñepa, Guajibo, Jodi, Kariña, Mapoyo, Pemon, Piaroa, Puinave, Pume, Saliva, Sape, Uruak, Warao, Wayuu , Yanomami, Yavarana, Yekuana, Yeral, Yurpa neArawak del Sur. Asi muchinyorwa chino tichaenda kunedzinza Warao, taundi remuno riri muOrinoco delta, imwe yenzizi dzinonyanya kukosha muLatin America uye iyo yezhinji chikamu inopfuura nemuVenezuela.

Zvekare zveWarao muOrinoco Delta zvinonetsa kumisikidza, asi zvidzidzo zvazvino, zvichibva pazvidimbu zvedongo, zvinosimbisa izvozvo mavambo ayo anodzoka shure kumakore zviuru gumi nezvinomwe Kristu asati azvarwa. Nedatha idzi, zvese zvinoita senge zvinoratidza kuti dzinza iri ndiro dangwe muDelta uye muVenezuela. Izwi rekuti Warao rakashandurwa muchiCastilian rinoreva Vanhu vezvikepe.

Iye zvino, Warao ndiro rechipiri rakakura dzinza muVenezuela kuseri kweWayú ine huwandu hunofungidzirwa hwevanhu zviuru makumi mana. Kunyangwe muma40.000s paive nezviitiko zvakati wandei zvaigona kunge zvakakonzera kutsakatika kwerudzi urwu, senge kunaya munyu kwemvura uye acidification yevhu, izvo zvakakonzera kudzora kwehove, vanoziva maitiro ekugadzirisa mamiriro matsva ezvakatipoteredza, kunyangwe zviitiko izvi zvakakonzera kubuda kukuru kuenda kumaguta makuru.

Iwo maWarao ari epakati kuvaka, akasimba uye asina ndebvu. Sezvo vachigara vachisangana nemvura, nyaya yezvipfeko haina kukosha kwavari uye vanowanzo shandisa chidimbu chejira chavanopfuura nepakati pemakumbo avo vachidonha pamberi pavo seapuroni. Pane kudaro vakadzi vanopfeka neminhenga, curagua fibers uye zvishongo zvese pamawoko ane pamakumbo.

Mutauro

Zvinoenderana neazvino dhata kubva kuNational Census yeVenezuela, inoenderana negore ra2001, parizvino pane mazana matatu nemazana matatu ezviuru akanyoreswa Pane iyi yakazara, vamwe zviuru makumi maviri nezviviri vanozvizivisa ivo veWarao-vatauri apo 3000 vanoshandisa chiSpanish senzira chete yekutaurirana. Mutauro weWarao unoshandiswa zvakanyanya nerudzi urwu uye nemaCreoles mazhinji anobva kuVenezuela.

Zvokudya

Chaicho chikuru sosi yechikafu, ichigadzwa muOrinoco Delta iri vanobata hove dzemorocoto uye guabina, asi ivo zvakare vanovhima tumakonzo tudiki kunge kukamhina uye acure, kunyange hazvo iine huchi neminda yemichero yemusango. Mune yakaoma yakaoma, makungu ndiwo manyuko avo makuru ezvokudya. Iyo moriche ndiyo sosi huru yechikafu cheWarao, iyo yakambotorwa kubva mukati memuti, kuburikidza neyakaomarara nzira, inoshandiswa keke reyuruma. Asi haingoshandisirwe chikafu chete, asi zvakare hunde yemuti uyu inoshandiswa kugadzira zvigadzirwa zvemaoko uye semubatsiri wekuvaka, kungave kwemadziro, siringi, mabhiriji ... Kumwe kushandiswa kwemoriche ndiko kunozivikanwa hove harpoon se nahalda.

Ure, tuber yakafuma mune starch nekufamba kwenguva Izvo zvave kutsiva iyo moriche starch sezvo inogona kukohwewa mukati megore rose, izvo zvave zvichichinja kudya kweWaraos.

nzvimbo yekugara

Warao ivo vakaiswa mumapoka madiki anonzi rancheríse, Iwo ari pamahombekombe erwizi, uye akaumbwa nedzimba dzinosvika gumi neshanu, dzinogona kubata kusvika kuvanhu mazana maviri. Iyi nharaunda inotungamirwa nagavhuna, kaputeni nemuchuchisi vari ivo vari kuronga kuronga zvese zviri zviviri basa renharaunda netsika dzakasiyana dzeWarao. Izvi zvinzvimbo zvinowanzo kupihwa kuvarume. Panzvimbo pekugara, anoita sarudzo-mukadzi, uyo ari pamusoro pekugadzirisa hupfumi hwemumba, achigovera goho nekuvhima pakati pemhuri yake.

Dzimba dzese dzakabatana kune imwe neimwe nemabhiriji madiki akagadzirwa nematanda, sedzimba. Dzimba Ivo vanochengetedzwa neTemiche mashizha emichindwe uye dzimwe nguva vane madziro achitevedzera tsika yemadzitateguru avo. Vanoshandisa zvakare hunde dzinodiwa kugadzira dzimba, idzo dzinogara dzakatarisana nerwizi, uye dzakagadzirwa nekicheni yakagadzirwa nevhu nemagokora mavanogona kuzorora, kubvira nguva zhinji yavanopedzera kunze kwedzimba.

Asi kwete chete dzimba dzinovakwa murwizi rwizi deltales dzinoshandiswa naMorichales, kubva kwavanobvisa moriche, kuvaka dzimba diki, dzemhuri imwe chete, yakafukidzwa nemashizha emorichi.

Zvitendero

Zvitendero zveWarao zvakabatana nemweya unonzi Regai, zvinopihwa zvine musoro, bonde uye kuda kwavangave nazvo zvakanaka, zvisina kunaka kana kusarerekera, zvinoenderana nehunhu hwevanhu. Regai aripo mune zvese zvinhu uye zvikamu zvehupenyu veWarao, ivo vari zvakare vanoona nezve kudzora dutu, mafashama, kusanaya kwemvura ... Mukati meRega, tinowana vakanaka nevakaipa. Iwo ane hureke rega anowanikwa mune zvidimbu zvidiki zve quartz nepo izvo zvakashata zviripo muropa rekuenda kumwedzi. Regai tione kuti veWarao vanogara mukuwirirana, vachipa mwero, rugare nerunyararo kunharaunda. Iyi mweya inoenderana nekuda kweutsi hweWina, iyo inogadzirwa nekumonera fodya neshizha reManaca.

Kutakura

Pakati penharaunda dzakasiyana, sezvo pasina migwagwa, veWarao vanoshandisa mapaipi senzira yekutaurirana. Iyo huru nzira dzekufambisa ndiyo curiana kana igwa kuti mumakore achangopfuura anga achibatanidza injini dzemagetsi shoma uye idzo dzinogadzirwa kubva padanda rimwe chete rakacherwa nekupiswa mukati kuti rikwanise kuvhura nekutambanudza mativi ayo.

muchato

Michato pakati peWarao inowanzo kuverengerwa nevanhu vanobva kune dzimwe nharaunda uye ivo havana kuitirwa zviri pamutemo nemhemberero. MaWaraos akatendeka kune vaviri ava, vanoroora vachiri vadiki kwazvo, kunyanya kana mukadzi asvika padanho rekuyaruka.

dzidzo

Mukushaikwa kwenzvimbo dzekudzidzisa, idiki vanotora dzidzo yavo pakutarisa nekudzidza zvinoitwa nevakuru. Vakwegura zvakare vakazvipira kushandira pamwe mune dzidzo yeiye mudiki, vachitaura nyaya mune dzakawanda zviitiko, mhedzisiro kudzingwa kubva munharaunda. Neiyi nzira vanodzidza izvo zvavo zvezuva nezuva mabasa uye kutora mitemo yemagariro inotonga nharaunda.

Crafts

MaWaraos agara ari nyanzvi mune zveceramics uye humbowo hweizvi zvidimbu zvidimbu zveceramics zvakanunurwa kubva mukuchera kwakaitwa muAmazuro Delta. Nhasi ivo vachiri nyanzvi dzemhando yepamusoro, asi havazvipire sezvakaitwa kare kune zvigadzirwa chete, asi zvakare shandisa moriche zvirimwa uye sangrito huni gadzira mabhasikiti, mitsipa, zvimiro zvemhuka, sebucanes, manares, vasikana vakanaka, chinchorros de moriche...

tsika nemagariro

MaWaraos anozivikanwa kuve vanhu vanopembera uye vanofara. Iyo repertoire yematanho akasarudzika pamwe nenziyo dzavo yakafara kwazvo. Zviridzwa zvikuru zvemimhanzi ndezvekare, senge dau-kojo, najsemoi, kariso uye mujúsemoi (inogadzirwa netibia yenondo). Asi kwete chete kushandisa zvakajairika zviridzwa zvemadzitateguru avo, asi zvakare shandisa maracas, araguato madhiramu eganda uye yevhayorini yeEurope.